نگاهی به پیشرفتهای علمی در ایران در سال 1393

نگاهی به پیشرفتهای علمی در ایران در سال 1393

خبر برون مرزی صداوسیما:

جمشید امین زاده:

 سالی که گذشت برای ایران همچنان سالی همراه با تحریم های به اصطلاح کاخ سفید، فلج کننده بود اما نظام جمهوری اسلامی ایران که برای استقلال کشور همواره ایستادگی کرده، تحریم ها را به فرصتی برای اعتلا و پیشرفت و توسعه علمی بدل کرده است. 

ایران در سال گذشته در عرصه اقتصادی همچنان با تحریم های نا عادلانه و غیر قانونی مواجه بود .این تحریم ها با هدف بازدارندگی در راه پیشرفت ایران به اجرا در امد ؛اما جمهوری اسلامی ایران ؛ تحریم ها و کارشکنیها را به فرصت برای قطع وابستگی ها و پیشرفت در راه علوم و فناوری های نوین تبدیل کرد . 
در سالی که گذشت نیز برغم فشارها و در تنگنا گذاشتن ایران برای دستیابی به فناوری های نوین ؛ ایران اما حرکتی روبه جلو داشت . 

حضرت آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب در سخنانی در روزهای آغازین سال 1393 به مناسبت ؛ روز ملی فناوری هسته ای (20 فروردین )در دیدار رئیس ، مدیران، متخصصان و کارشناسان سازمان انرژی اتمی ایران، پیشرفتهای هسته ای ایران را مهمترین عامل تقویت اعتماد به نفس ملی عمیق در ایران و زمینه ساز برای پیشرفت های علمی دیگر دانستند. رهبر معظم انقلاب افزودند گرچه از دانش هسته ای برای تولید انرژی و همچنین در صنعت، بهداشت، کشاورزی، امنیت غذایی و تجارت استفاده می شود اما مهمترین فایده آن تقویت اعتماد به نفس ملی در ایران بود. 
ایشان تاکید کردند حرکت علمی هسته ای، به هیچ وجه نباید متوقف و یا حتی کُند شود،ضمن آنکه روابط آژانس بین المللی انرژی اتمی با ایران نیز باید روابط متعارف باشد. 

حضرت آیت الله خامنه ای با بیان اینکه ایران بدنبال سلاح هسته ای نیست تاکید کردند: مقامات امریکایی نیز بر این واقعیت که نداشتن سلاح هسته ای، سیاست قطعی جمهوری اسلامی است واقف هستند اما می خواهند با این بهانه، فضای بین المللی را ضد ایران حفظ کنند.

ایران امروز در نتیجه مقاومت و خود باوری در همه عرصه ها ؛ از جمله در عرصه دانش صلح آمیز هسته ای ؛ تکثیر سلول های بنیادی در علم شبیه سازی و رشد تولید علم و فناوری ها نانو در شمار ده کشور نخست جهان به لحاظ رشد شاخص های علمی قرار گرفته است . 

انرژی هسته‌ای امروزه علاوه بر تامین انر‍ژی پاک ؛ در عرصه‌های مختلف پزشکی، دامپزشکی، صنعت، کشاورزی، تولید برق وسایر عرصه ها کاربرد دارد. غرب اما با اهدافی سیاسی در نگاه به برنامه هسته‌ ای ایران،حتی از فروش سوخت راکتور تحقیقاتی تهران که به امور پزشکی مرتبط است،خود داری کرد؛ اما دانشمندان ایرانی با دانش بومی سوخت مورد نیاز راکتور تهران را تولید کردند .این راکتور در زمینه تولید انواع رادیو داروها فعالیت می کند.

در ادامه روند پیشرفتهای صلح آمیز، سال گذشته ودر روز فن آوری هسته ای در مراسمی واحد تولید اکسیژن عنصر 18 در مجتمع آب سنگین اراک به بهره برداری رسید. این محصول نیز در تشخیص سرطانها کاربرد فراوان دارد .نیاز کمتر به تابش اشعه به بیمار ، ماندگاری بسیار کم در بدن بیمار و در نتیجه بازگشت سریع بیمار به زندگی عادی بعد از پرتونگاری از ویژگی های این محصول است . 
تمام مراحل تحقیقات، طراحی، و خط تولید ایزوتوپ عنصر 18با دانش ایرانی و اتکا به توان داخلی اجرا شد و ایران را به ششمین کشور تولیدکننده این محصول در جهان تبدیل کرد .
اکنون استفاده از محصولات هسته ای در علوم پزشکی ، کشاورزی و صنعت از اولویت های سازمان انرژی اتمی است.

سال گذشته در موفقیتی دیگر ؛ خط تولید داروی هورمون رشد انسانی ؛ با حضور رئیس جمهوری اسلامی ایران به بهره برداری رسید.
خط تولید این دارو نیز بدست متخصصان داخلی و دانش کاملاً بومی در مدت هفت سال ساخته و راه اندازی شد.
خط تولید ماده اولیه و محصول نهایی داروی هورمون رشد انسانی در حال حاضر فقط در کشورهای آمریکا ، دانمارک ، انگلیس و کره جنوبی وجود دارد.
ایران اکنون پنجمین کشور جهان است که این فن‌آوری فوق پیشرفته را در اختیار دارد.

امروزه در پرتو رشد علمی در ایران با استفاده از محصولات هسته ای در پزشکی مثل پرتو درمانی، رادیو داروها، و رادیو ایزوتوپ ها بسیاری از بیماری های ناعلاج و صعب العلاج به راحتی درمان می شود. یکی از مهمترین رادیو داروهایی که در سراسر دنیا مورد استفاده قرار می گیرد و تا ۸۵ درصد بیماری های سرطانی، پوکی استخوان و امراض قلبی بوسیله آن شناخته می شود، رادیو داروی ارزشمند تکنسیوم ۹۹ است . ید۱۳۱ نیز که برای درمان تیرویید استفاده می شود ؛ در ایران به تولید انبوه رسیده است. ایران اکنون از نظر دانش علمی و فناوری در این عرصه در ردیف ۷-۸ کشور پیش‌رفته جهان قرار گرفته است. 

تولید سلول‌های بنیادی نیز رشته ای برجسته در علوم نوین است که بعد از بیوتکنولوژی انقلاب دوم در پزشکی محسوب می‌شود.در سال های اخیر بیشتر کشورهای تلاشگر در زمینه سلول‌های بنیادی وارد تحقیق شده اند و عملا" دانش پزشکی از دارو درمانی به سوی سلول درمانی در حال حرکت است .
جمهوری‌ اسلامی ایران با فعالیت های انجام شده در پژوهشکده رویان در این زمینه توانسته به علم شبیه سازی هم دست یابد.
متخصصان پژوهشگاه رویان اکنون موفق به استفاده از سلول های بنیادی جنینی در تولید تخمک و اسپرم در محیط آزمایشگاهی برای درمان ناباروری شده است .
استفاده از سلول های بنیادی جنینی و تبدیل آن به تخمک و اسپرم یکی از روش های درمان ناباروری است.

در عرصه علوم هوا و فضا جمهوری اسلامی ایران تنها کشور منطقه است که از توان بومی پرتاب و ساخت ماهواره دارای اهداف مختلف برخوردار است و به مرور زمان حیطه عمل خود دراین زمینه را گسترش می‌دهد. 
در سال 2008میلادی نخستین ماهواره بومی ایران به فضا پرتاب شد و در بهمن ماه سال گذشته ماهواره ملی فجر فضای کل فناوری‌ها و زیر سامانه‌ها برای ماموریت‌های فضایی را پوشش داد. 
ماهواره ای که کاملا با دانش بومی در ایران طراحی و ساخته شد و با ماهواره بر ساخت داخل سفیر فجر به فضا پرتاب شد. 

پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC ) در داده های آماری خود درباره پیشرفت های ایران در فناوریهای نوین در سال گذشته اعلام کرد ایران در حوزه علوم هوا -فضا رتبه نخست و در حوزه سلولهای بنیادی رتبه دوم را در منطقه بدست اورد . در رشته سلول‌ های بنیادی نیز متخصصان و پژوهشگران ایرانی رتبه ۲۸ جهان و مقام دوم منطقه را در اختیار دارند . 
در حوزه بیوتکنولوژی نیز ایران با تولید ۴۷۰ مدرک در میان کشورهای اسلامی رتبه اول و در دنیا در بین تمام کشورهای جهان در رتبه ۲۳ قرار گرفته است.

ایران در سال گذشته در حوزه نانو فناوری نیز به لحاظ تعداد مقالات در جایگاه هشتم دنیا قرار گرفت.
نانوفناوری در حوزه‌های مختلف از جمله تولید و انباشت انرژی، افزایش بهره‌وری کشاورزی، سم زدایی از آب، تشخیص بیماری‌ها، رسانش دارو، انباشت مواد غذایی، پاکسازی هوا، کنترل آفات و غیره کاربرد دارد. 
نانوفناوری در آینده نزدیک یک بازار ۱۰۰۰ میلیارد دلاری در جهان خواهد داشت،و جمهوری اسلامی ایران تا کنون رتبه مناسبی از نظر دانش نانو به دست آورده است. ایران در شاخص تعداد اختراعات نانو در سال گذشته رتبه ۳۸ جهانی را کسب کرد. 

بی تردید فشارهای بازداشتن ایران از حرکت در مسیر پیشرفت علمی هدفی است که امریکا و متحدانش بر روی آن سرمایه گذاری زیادی کردند تا ایران را ضعیف و ناتوان نشان دهند .در ادامه این حرکت ضد ارزشی ، امریکا دامنه تحریم ها را حتی به حوزه تحریم مقالات علمی ایران و منع حضور دانشمندان و متخصصان ایرانی در سمینار های علمی در سطح بین المللی تسری داد.
نام بسیاری از دانشمندان و متخصصان ایرانی به این بهانه که در دانش هسته ای ایران فعالیت دارند در فهرست تحریم اشخاص حقیقی قرار داده شدو حتی تلاشهایی در جهت منع تحصیل دانشجویان ایرانی در برخی علوم در دانشگاه های اروپا و سال گذشته نیز در مورد تحصیل ایرانیان در رشته های خاصی از دانشگاه ماساچوست امریکا بعمل امدکه البته ازاین تصمیم عقب نشینی شد .این تحریم ها در واقع به معنای اعلان جنگ علمی با ایران بوده است اما نتیجه چه شد ؟رتبه بندی‌های علمی ایران مطابق داده های موجود در پایگاه استنادی Scopus ، که یکی از پایگاههای سنجش رشد علمی در کشورهای جهان است ؛جایگاه جمهوری اسلامی ایران را در رتبه 16 تولید علم قرارداد . 

ایستادگی نظام جمهوری اسلامی ایران در سنگر علم نشان دادکه ملت ایران پیشرفت در عرصه علم و فناوری را نیز بعنوان جهادی بزرگ مدنظر دارد و برای تحقق اهداف علمی و پیشرفت در عرصه دانش های نوین مقاومت می کند .