کشف مکانیسم تاثیر روزه‌داری در افزایش مقاومت سلول‌های بدن

با تلاش محققان ایرانی برای نخستین بار در جهان محقق شد:

کشف مکانیسم تاثیر روزه‌داری در افزایش مقاومت سلول‌های بدن

تحقیقات پژوهشگران ایرانی برای اولین بار در دنیا نشان داد که روزه‌داری می‌تواند با افزایش غلظت پروتئین شوک حرارتی 70 (Hsp70)، مقاومت سلولهای بدن را در برابر عوامل آسیب زا افزایش دهد.

دکتر شهرام شهابی، دانشیار ایمونولوژی دانشگاه علوم پزشکی ارومیه که این پژوهش توسط وی انجام شده است در گفت‌و‌گو با خبرنگار پژوهشی ایسنا در تشریح نتایج تحقیق خود درباره اثرات مفید جسمانی روزه‌داری گفت: مطالعات متعددی، تاثیرات مفید روزه‌داری بر روی سلامت انسان را نشان داده و اثبات کرده‌اند که روزه‌داری می‌تواند باعث بهبود پروفایل چربی خون، کاهش عوامل خطرزا برای تصلب شرایین، کاهش مقاومت به انسولین و بهبود دیابت شود.

وی افزود: تا چندی پیش تصور بر این بود که کاهش کالری دریافتی در هنگام روزه‌داری عامل اصلی اثرات ذکر شده است اما مطالعات نشان داده که گرچه کاهش کالری دریافت هنگام روزه‌داری در ایجاد اثرات مفید جسمانی ناشی از روزه‌داری موثر است اما مکانیسم اصلی این اثرات را باید در جای دیگر جست‌و‌جو کرد. به عبارت دیگر حتی در مواردی که کالری دریافتی در طول مدت روزه‌داری کاهش پیدا نمی‌کند‌ با وجود آن که اثرات مفید جسمانی روزه‌داری کاهش می‌یابد، اما هنوز این اثرات وجود دارند.

شهابی با اشاره به تحقیق جدید انجام شده درباره اثرات روزه‌داری که آن را با همکاری «احد زارع» پژوهشگر مرکز تحقیقات ایمونولوژی، آسم و آلرژی انجام داده است، گفت: یافته‌های این پژوهش برای اولین بار در دنیا نشان می‌دهد که روزه‌داری باعث افزایش «پروتئین شوک حرارتی 70 » می‌شود. پروتئین شوک حرارتی 70 که به آنها پروتئین استرسی نیز گفته می‌شود، نقش محافظت از سلول‌های بدن در برابر استرس‌های آسیب‌زا را داراست.

وی گفت: این پروتئین‌ها عامل اصلی ایجاد پدیده‌ای به نام «تحمل به استرس» هستند که در آن قرارگیری سلول یا بافت در برابر یک استرس ملایم غیرآسیب‌زا باعث افزایش مقاومت آن در برابر استرس آسیب‌زا می‌شود.

دانشیار ایمونولوژی دانشگاهی علوم پزشکی ارومیه، منظور از استرس را هر گونه «عامل آسیب‌رسان به سلول» و نه فشارهای روحی - روانی توصیف کرد.

شهابی در تشریح جزئیات تحقیق خود توضیح داد: در این تحقیق، نمونه خون 32 داوطلب مرد سالم که تمامی ماه مبارک رمضان را روزه‌دار بوده‌اند، یک روز قبل از شروع ماه رمضان و در روزهای سوم و بیست‌وپنجم ماه رمضان از نظر غلظت ‌Hsp70 و نیز پروفایل چربی مورد بررسی قرار گرفت.

به گفته این پژوهشگر، نتایج تحقیق حکایت از افزایش معنی‌دار غلظت ‌Hsp70 (پروئین شوک حرارتی 70) و بهبود معنی‌دار پروفایل چربی خون در روزهای سوم و بیست‌و‌پنجم ماه رمضان نسبت به یک روز قبل از شروع ماه رمضان داشته است. همچنین غلظت پروتئین شوک حرارتی 70 و بهبود پروفایل چربی خون در روز بیست‌و‌پنجم به طور معنی‌داری بیشتر از روز سوم بوده است.

وی تاکید کرد: بر این اساس می‌توان نتیجه گرفت که روزه‌داری، روشی برای ایجاد تحمل به استرس و افزایش مقاومت بدن در برابر استرس‌های آسیب‌رسان به سلول‌های بدن است. همچنین می‌توان القاء پروتئین‌های شوک حرارتی در اثر روزه داری را به عنوان حداقل یکی از ساز و کارهای دخیل در فواید جسمانی روزه‌داری در نظر گرفت.

به گزارش ایسنا،‌ نتایج این تحقیق برای چاپ در مجله علمی بین‌المللی «SINGAPORE MEDICAL JOURNAL» مورد پذیرش قرار گرفته است.