‌٤٩١ مدال رنگارنگ، رهاورد ‌٢٤ سال حضور ایران در المپیادها

‌٤٩١ مدال رنگارنگ، رهاورد ‌٢٤ سال حضور ایران در المپیادها

مروری بر نیم قرن المپیادهای دانش‌آموزی جهانی در گزارش تفصیلی ایسنا

پرونده المپیادهای علمی دانش آموزی سال 2011 در حالی بسته شد که دانش پژوهان جوان ایرانی با کسب 33 نشان رنگارنگ، امسال نیز همانند سال گذشته، پرافتخارترین سال را از لحاظ تعداد مدال‌های کسب شده طی ربع قرن حضور ایران در این رقابت‌ها، پشت سر گذاشتند.

به گزارش خبرنگار علمی خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، المپیادهای علمی با قدمتی حدود 50 سال از حدود 24 سال پیش شاهد حضور دانش‌آموزان ایرانی است که اگرچه با وقفه‌ای نسبتا طولانی پا به این رقابت‌ها گذاشته اند، ولی خصوصا با توجه به امتیازات متنوعی که برای برگزیدگان این رقابت علمی در داخل کشور در نظر گرفته شده، آن را به عنوان عرصه‌ای برای قدرت‌نمایی علمی خود غنیمت شمرده‌اند و مدال‌ها و رتبه‌بندی‌های غیررسمی این مسابقات هم، محملی برای مباهات دست‌اندرکاران آموزش و پرورش و مدیران علمی کشور بوده که موفقیت در المپیادها را از نمادهای رشد علمی فزاینده و غیرقابل انکار ایران در سالهای اخیر می‌دانند.

دانش پژوهان جوان ایرانی، امسال نیز حضوری موفق در این رقابتها داشتند و با تکرار موفقیت بی سابقه سال گذشته در کسب 33 نشان طلا، نقره و برنز، امسال را نیز به پرمدال‌ترین سال در طول حضور ایران در این رقابت‌های علمی بین‌المللی تبدیل کردند.

اعضای تیم ملی المپیاد فیزیک کشورمان امسال با کسب پنج نشان نقره، حضوری موفق در جمع 85 کشور شرکت کننده در چهل و دومین دوره این المپیاد جهانی در بانکوک تایلند داشتند.

پرونده حضور تیم ملی المپیاد زیست شناسی ایران در بیست و دومین دوره این المپیاد جهانی در تایوان هم با اعطای چهار نشان نقره و برنز به دانش پژوهان ایرانی بسته شده است.

تیم ملی دانش آموزی المپیاد ریاضی کشورمان هم با کسب دو نشان طلا و چهار نشان نقره در بین بیش از صد کشور شرکت کننده در پنجاه و دومین المپیاد جهانی ریاضی در آمستردام هلند حضوری موفق داشتند.

تیم المپیاد شیمی کشورمان با کسب دو مدال طلا، یک مدال نقره و یک برنز چهل و سومین المپیاد جهانی شیمی را در شهر آنکارای ترکیه ترک کردند.

تیم المپیاد کامپیوتر(انفورماتیک) کشورمان نیز در بیست و سومین المپیاد جهانی کامپیوتر در پاتایای تایوان موفق به کسب سه نشان نقره و یک نشان برنز شدند.

دانش‌پژوهان جوان کشورمان که در قالب دو تیم در پنجمین المپیاد جهانی نجوم و اخترفیزیک شرکت داشتند هم موفق به کسب یک مدال طلا، چهار مدال نقره و پنج مدال برنز شدند.

تیم‌های ایرانی طی سال‌های حضور در المپیادهای علمی بین‌المللی با احتساب 33 مدال کسب شده در شش المپیاد امسال در مجموع موفق به کسب 491 مدال شده اند که 114 مدال طلا، 240 مدال نقره و 137 مدال برنز است.

در این گزارش مروری داریم بر نیم قرن برگزاری المپیادهای علمی دانش آموزی و حضور پر افت و خیز دانش پژوهان ایرانی در این رقابتها.

المپیادهای علمی، یادگاری از بلوک شرق

تاریخچه نیم قرن برگزاری المپیادهای علمی دانش آموزی با المپیاد ریاضی گره خورده است. پنجاه و سه سال پیش در سال 1958 میلادی، جمعی از استادان ریاضی کشور رومانی طرح برگزاری یک رشته مسابقات ریاضی را در سطح مدارس دوره دبیرستان خود بنیان نهادند و در سال بعد نخستین آزمون ریاضی را به اجرا در آوردند؛‌ به این ترتیب اولین المپیاد ریاضی در سال 1959 میلادی (1338 هجری شمسی) با حضور 52 تن از دانش‌آموزان از کشورهای رومانی، مجارستان، چکسلواکی، لهستان، اتحاد جماهیر شوروی سابق، بلغارستان و آلمان شرقی در بخارست برگزار شد.

چهار سال بعد، یوگسلاوی سابق و سال بعد از آن، مغولستان به این مسابقات پیوستند.

در سال 1965 میلادی، فنلاند، نخستین کشور اروپایی غربی بود که به این مسابقات ملحق شد.

در سال 1967 میلادی، کشورهای انگلستان‌، سوئد‌، فرانسه‌ و ایتالیا در سال 1969 بلژیک و اتریش در 1974 آمریکا و در سال 1977 الجزایر به عنوان نخستین کشور مسلمان به عضویت این مسابقات درآمدند.

المپیاد جهانی ریاضی که برگزاری موفق آن الگویی برای برگزاری المپیادهای دانش آموزی در سایر رشته ها نیز بوده طی سال‌های طولانی پس از آن با افت و خیزهای فراوان ادامه یافته و هر ساله بر تعداد شرکت‌کنندگان آن افزوده شده است.

پنجاه و دومین دوره این رقابت‌ها امسال با حضور تیمی از دانش آموزان کشورمان در شهر آمستردام هلند برگزار شد.

المپیاد جهانی شیمی

ایده برگزاری المپیاد شیمی در سال 1968 (1347) در چکسلواکی سابق مطرح شد. وضعیت سیاسی چکسلواکی در آن سال بسیار به هم ریخته بود و رهبران جدید اصلاحات اقتصادی کشور را مطرح کرده بودند. مردم فعالانه خواستار ارتباط بیشتر با کشورهای دیگربودند که از اولین ایده‌ها برای این امر برگزاری المپیاد جهانی شیمی بود.

به گزارش ایسنا، در 15 می 1968 ( پنجم خرداد 47) جلسه‌ای با حضور نمایندگان لهستان، مجارستان و چکسلواکی با هدف طرح قوانینی اساسی مسابقه جهانی شیمی (المپیاد جهانی شیمی) برگزار شد که پایه مقررات اولیه این المپیاد بود.

نخستین دوره المپیاد جهانی شیمی در ژوئن سال 1968 با حضور شش دانش‌آموز از کشورهای لهستان، مجارستان و چکسلواکی در پراگ برگزار شد.

دومین دوره این المپیاد نیز در ژوئن 1969 با حضور چهار تیم دانش آموزی از کشورهای لهستان، بلغارستان، مجارستان و چکسلواکی در لهستان برگزار شد که در آن دوره آلمان شرقی و اتحاد جماهیر شوروی نیز به عنوان ناظر حضور داشتند.

مجارستان، شوروی، بلغارستان، رومانی، مجارستان، آلمان شرقی، چکسلواکی، لهستان و شوروی میزبان دوره‌های بعدی بودند.

در سال 1980 اتریش به عنوان نخستین کشور غربی میزبان این مسابقات شد و کشور سوئد هم به عنوان دومین کشور بلوک غرب در سال 1982 میزبانی این مسابقات را به عهده گرفت. با پیوستن کشورهای مختلف این المپیاد از حالت منطقه‌ای خارج شده و اعتباری جهانی کسب کرد؛ به طوری که در بیست و دومین المپیاد جهانی شیمی که در سال 1990 در کشور فرانسه برگزار شد، دانش آموزان 30 کشور از سراسر جهان به رقابت علمی پرداختند.

المپیاد بیست و سوم در لهستان، بیست و چهارم در آمریکا، بیست و پنجم با شرکت 38 کشور در ایتالیا، بیست و ششم با شرکت 42 کشور در نروژ، بیست و هفتم در چین و بیست وهشتم با شرکت 45 کشور در روسیه برگزار شد.

شهر آنکارای ترکیه، 19 تا 27 تیرماه امسال میزبان چهل و سومین المپیاد جهانی شیمی بود.

المپیاد جهانی فیزیک

نخستین دوره المپیاد جهانی فیزیک در سال 1969 (1348) به ابتکار کشور لهستان و با شرکت دانش آموزانی از چند کشور بلوک شرق در شهر ورشو برگزار شد. از آن تاریخ به بعد این المپیادها به جز سه سال (1973، 1978، و 1980) همه ساله در یکی از کشورهای جهان برگزار شده است.

در نخستین دوره این المپیاد دعوتنامه‌هایی برای کشورهای اروپای مرکزی ارسال شده بود که چهار کشور بلغارستان، چکسلواکی، مجارستان و رومانی این دعوت را پذیرفتند و بدین ترتیب با در نظر گرفتن دانش آموزان کشور میزبان، پنج تیم در مسابقه حضور داشتند.

دومین المپیاد بلافاصله سال بعد در مجارستان ترتیب یافت. سه کشور آلمان شرقی، اتحاد جماهیر شوروی و یوگسلاوی در این دوره به جمع شرکت‌کنندگان المپیاد اضافه شده بودند. در در این المپیاد مجمع عمومی نیز تشکیل و اساسنامه برگزاری المپیادها تصویب شد. جالب این که با گذشت سال‌ها، بنیان این اساسنامه هنوز تغییر نکرده است.

المپیاد سوم در 1969 در چکسلواکی، المپیاد چهارم در 1970 در اتحاد جماهیر شوروی و المپیاد پنجم سال بعد در بلغارستان برگزار شد. از المپیاد ششم که در 1972 در رومانی برگزار شد برای اولین بار کشوری از اروپای غربی یعنی فرانسه و کشوری غیر اروپایی یعنی کوبا نیز شرکت کردند.

گرچه تعداد کشورهای شرکت کننده در المپیادها افزایش یافته بود اما هیچ کشوری میزبانی المپیاد سال 1973 را نپذیرفت و در حالی که احساس می شد برگزاری این المپیادها از بین می رود لهستان پذیرفت بار دیگر میزبان المپیاد 1974 باشد.

لهستان در این سال برای اولین بار از تیم کشور آلمان غربی نیز برای حضور در المپیاد دعوت کرد.

میزبان المپیاد سال 1975 آلمان غربی بود. تا سال 1982 (1361) تعداد شرکت کنندگان در این المپیاد (دوره سیزدهم) به حدود 17 کشور و در سال 1988(1367) به حدود30 کشور افزایش یافت.

چهل و دومین دوره المپیاد جهانی فیزیک، اواخر تیرماه با حضور 85 کشور از جمله ایران در شهر بانکوک تایلند برگزار شد.

المپیاد جهانی انفورماتیک

در سال 1989 نخستین دوره المپیاد انفورماتیک (کامپیوتر) به همت بلغارستان،‌ یکی دیگر از کشورهای بلوک شرق سابق و با حضور بیشتر کشورهای اروپای شرق برگزار شد.

تابستان 1990 مسکو محل گردهمایی دانش آموزان مستعد این رشته بود و در سال 1991، یونان میزبان 23 کشور شرکت کننده در این رقابت‌ها بود. تعداد شرکت کنندگان این مسابقات تا سال 1993(1372) به 47 کشور افزایش یافت.

بیست و سومین دوره این المپیاد اواخر تیرماه امسال در کشور تایوان برگزار شد.

المپیاد جهانی زیست شناسی

نخستین دوره المپیاد جهانی زیست شناسی هم در جولای سال 1990 با حضور دانش آموز شش کشور جهان به میزبانی چکسلواکی سابق برگزار شد. سال بعد این مسابقات با شرکت دانش آموزان 9 کشور در شوروی سابق و سابق 1992 مجددا به میزبانی چکسلواکی برگزار شد. این المپیاد هر ساله برگزار شده و تعداد کشورهای شرکت‌کننده در آن به حدود 60 کشور افزایش یافته است.

بیست و دومین المپیاد جهانی زیست شناسی، اواخر تیرماه امسال در تایوان برگزار شد.

المپیاد جهانی نجوم و اخترفیزیک

المپیاد جهانی نجوم و اختر فیزیک (IOAA) سال‌ها قبل به عنوان مسابقه‌ای بین دانش‌آموزان جمهوری‌های اتحاد جماهیر شوروی برگزار می شده تا در سال 1996 نخستین دوره این المپیاد - با ساختار قدیمی آن - به شکل یک مسابقه بین المللی بین دو کشور روسیه و سوئد برگزار شد و از آن تاریخ به بعد این المپیاد همه ساله در یکی از کشورهای جهان برگزار شده است.

دومین دوره المپیاد، سال بعد با حضور چهار کشور در روسیه، المپیاد سوم همانند سال قبل و با حضور چهار کشور در روسیه، المپیاد چهارم به میزبانی اوکراین و با حضور هفت تیم از کشورهای بلوک شرق، المپیاد پنجم به میزبانی روسیه و با حضور هشت تیم، المپیاد ششم به میزبانی اوکراین و با حضور 9 تیم از کشورهای جهان، المپیاد هفتم به میزبانی روسیه و با حضور 12 تیم و المپیاد هشتم به میزبانی سوئد و با حضور 14 تیم از کشورهای جهان از جمله ایران برگزار شده است.

در المپیاد دوازدهم که به میزبانی کشور اوکراین و با حضور 22 کشور برگزار شد، اساسنامه المپیاد جهانی دستخوش تغییراتی گسترده اعم از ویژگی‌های سنی دانش‌آموزان، نوع آزمون‌ها و همچنین زبان رسمی المپیاد شد و همزمان با دوره دوازدهم، اولین دوره جدید با عنوان المپیاد جهانی نجوم و اختر فیزیک با قوانین جدید و به طور آزمایشی در کشور تایلند برگزار شد.

دومین المپیاد نجوم اختر فیزیک در سال 2008 در کشور اندونزی و با حضور 24 کشور و با حضور پنج نفر از دانش آموزان کشورمان در باندونگ اندونزی برگزار شد. سومین المپیاد جهانی نجوم و اختر فیزیک نیز در اکتبر سال 2009 همزمان با سال جهانی نجوم با حضور نمایندگان بیش از 20 کشور دنیا در تهران برگزار شد.

المپیاد ریاضی، آغازی بر حضور ایران در المپیادهای جهانی

همچنان که المپیادهای علمی جهانی با المپیاد ریاضی آغاز شد، حضور ایران در عرصه المپیادهای علمی هم با تاخیری حدودا سی ساله با المپیاد ریاضی آغاز شد.

ایران از سال 1366 (1987) به رغم مشکلات ناشی از جنگ پا به عرصه این مسابقات گذاشت و در همان نخستین حضور که در بیست و هشتمین دوره المپیاد ریاضی در کوبا بود، ناباورانه بسیاری از کشورها را پشت سر گذاشت و راه را برای ظهور و بروز استعداد جوانان کشور در عرصه‌های جهانی بازکرد.

به گزارش ایسنا، اندیشه شرکت در چنین رقابت‌هایی البته به سال‌ها قبل از آن برمی‌گشت؛ زمانی که مسوولان آموزش و پرورش کشور متوجه کاهش استقبال دانش آموزان از رشته ریاضی شدند و برای تحقیق در علت این مساله، کمیته‌ای شامل استادان ریاضی دانشگاه‌ها و کارشناسان گروه ریاضی دفتر برنامه ریزی و تالیف کتب درسی در سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی تشکیل دادند.

بررسی‌های انجام شده توسط این کمیته نشان داد روند کاهش درصد دانش آموزان رشته ریاضی از سال ‌های قبل از انقلاب آغازشده به طوری که درصد دانش آموزان رشته ریاضی از 26 درصد کل دانش آموزان دوره متوسطه در سال 1354 به 12 درصد در سال 1356 تنزل یافته و این احتمال قوت گفت که این کاهش شدید با نظام جدید آموزشی اجرا شده در آن سال‌ها و تاسیس رشته‌های جدید مانند رشته اقتصاد اجتماعی ارتباط دارد.

کمیته بررسی علت افت کمی دانش آموزان رشته ریاضی برای حل این مشکل از جمله پیشنهاد کرد همه ساله مسابقه‌ای علمی در سطح دانش آموزان متعهد سال چهارم ریاضی دبیرستان‌های کشور برگزار و برگزیدگان جوایز خاصی اعطا شود.

در این راستا، نخستین مسابقه سراسری دانش آموزان ریاضی دبیرستان‌های کشور، فروردین ماه سال 1363 در شیراز برگزار شد و طی سال‌های بعد نیز ادامه یافت. در سال 1365 به دنبال شرکت کارشناسان از گروه ریاضی دفتر برنامه ریزی و تالیف کتب درسی در کنفرانس بین المللی آموزشی ریاضی، مقدمات ارتباط با المپیاد جهانی ریاضی فراهم شد و ایران دعوت نامه‌ای برای شرکت در بیست و هشتمین المپیاد جهانی ریاضی که جولای 1987 درکشور کوبا برگزار می‌شد دریافت کرد.

شش نفر اول چهارمین دوره مسابقات کشوری ریاضی پس از برگزاری یک اردوی آمادگی یک هفته‌یی، تیرماه 1366 به سرپرستی دکتر محمد علی نجفی، استاد دانشگاه صنعتی شریف و وزیر اسبق آموزش و پرورش به شهر هاوانا اعزام شدند.

تیم دانش آموزی ایران در نخستین حضور خود در المپیاد ریاضی در جمع 42 کشور شرکت کننده در مسابقات مقام بیست و ششم را کسب کرد و یکی از دانش آموزان ایرانی به نام علی اصغر خانبان نیز موفق به کسب مدال برنز شد.

تیم ایران در المپیاد ریاضی سال بعد که در استرالیا برگزار شد با کسب یک مدال نقره و سه مدال برنز در جمع 49 کشور به مقام بیستم رسید که با ادامه سیر صعودی رتبه ایران در المپیاد های سال بعد دانش پژوهان جوان ایرانی در سال‌های 68 و 69 به ترتیب در جمع 50 و 54 کشور به رتبه چهاردهم و در المپیاد ریاضی سال 70 درسوئد با کسب یک مدال نقره، دو مدال برنز و دو مدال طلا که نخستین نشان‌های طلای ایران در این رقابت‌ها هم بود در جمع 54 کشور جهان در رتبه هشتم قرار گرفتند رتبه‌ای که تنها برخی کشورهای پیشرفته به مدد سابقه طولانی شرکت در این رقابت ‌ها موفق به کسب آن شده بودند.

ایران در دوره‌های بعد موفق به کسب رتبه‌های بالاتر هم شده که از جمله آنها کسب رتبه ششم درسی و چهارمین دوره المپیاد در کشور ترکیه است.

نتایج امیدوار کننده کسب شده در المپیاد ریاضی، زمینه ساز حضور ایران در سایر المپیادهای علمی دانش آموزی بود.

ایران در المپیاد جهانی فیزیک

ایران پس از اعزام دو فیزیکدان به عنوان ناظر به نوزدهمین المپیاد جهانی فیزیک که در سال 1367 در اتریش برگزار شد در سال 1368 در بیستمین المپیاد جهانی در لهستان شرکت کرد و چهار نفر اعضای تیم با کسب دو مدال برنز و یک دیپلم افتخار در بین 30 کشور به مقام بیستم دست یافتند. ایران سال بعد در بیست و یکمین دوره المپیاد در میان 32 کشور به مقام چهاردهم و در بیست و دومین دوره المپیاد به مقام دوازدهم دست یافت.

سی و هشتمین المپیاد جهانی فیزیک، تیرماه 1386 (2007) در شهر اصفهان برگزار شد که نخستین میزبانی ایران در تاریخ برگزاری المپیادهای جهانی دانش آموزی بود. در این مسابقات تیم ایران با کسب دو مدال طلا، دو مدال نقره و یک مدال برنز در جایگاه هفتم جهان قرار گرفت.

تیم المپیاد فیزیک کشورمان در چهل و دومین دوره این المپیاد جهانی که اواخر تیرماه جاری در شهر بانکوک تایلند برگزار شد با کسب پنج نشان نقره، در بین 85 کشور، در جمع 10 تیم برتر مسابقات قرار گرفت.

ایران در المپیاد جهانی کامپیوتر

ایران در سال 1370 (1991) برای کسب تجربه به عنوان ناظر در سومین المپیاد جهانی کامپیوتر که در یونان برگزار شد شرکت کرد و در سال 71 نخستین تیم المپیاد کامپیوتر ایران به سرپرستی دکتر یحیی تابش و دکتر محمد قدسی - اساتید دانشگاه صنعتی شریف - در چهارمین المپیاد انفورماتیک در بن آلمان شرکت کرد که در همان نخستین حضور با دو مدال نقره و دو مدال برنز در بین 46 کشور به مقام چهاردهم دست یافت.

ایران در پنجمین دوره این المپیاد با یک مدال طلا ، دو نقره و یک برنز، در بین 47 کشور، چهارم شد.

ایران در المپیاد جهانی شیمی

ایران پس از دو بار اعزام ناظر در سال 1372 برای نخستین بار در بیست و پنجمین المپیاد جهانی شیمی که در ایتالیا برگزار شد شرکت کرد و با کسب یک مدال نقره و سه مدال برنز توسط تیم چهارنفره در بین 38 کشور جهان موفق به کسب مقام شانزدهم دنیا شد.

دانش پژوهان تیم المپیاد شیمی ایران در چهل و دومین المپیاد جهانی شیمی که سال گذشته با حضور نمایدگان بیش از هفتاد کشور جهان در شهر توکیو ژاپن برگزار شد با کسب یک مدال طلا و سه مدال نقره در جایگاه پنجم جهان ایستادند.

ایران در المپیاد جهانی زیست شناسی

ایده حضور در المپیاد جهانی زیست شناسی هنگام برگزاری نهمین دوره این رقابت‌ها در آلمان به طور جدی دنبال شد. در این دوره از المپیاد در تابستان 1377 درخواست حضور ایران در این رقابت جهانی به تصویب رسید.

نخستین دانش آموزان ایرانی در تابستان 1378 در دهمین المپاد جهانی زیست شناسی در اپسالای سوئد شرکت کردند و از آن پس همه ساله المپیاد جهانی زیست شناسی میزبان تیم های ملی المپیاد زیست شناسی ایران بوده است.

تیم المپیاد زیست شناسی کشورمان در بیست و دومین دوره این المپیاد که 26 تیرماه امسال در تایوان پایان یافت موفق به کسب دو نشان نقره و دو نشان برنز شدند.

ایران در المپیاد جهانی نجوم

ایران برای نخستین بار در سال 2003 میلادی (1382) به طور غیر رسمی با حمایت سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان (سمپاد)، تیمی متشکل از یک دانش آموز دختر و دو دانش آموز پسر را برای شرکت در هشتمین المپیاد جهانی نجوم به کشور سوئد اعزام کرد. رهآورد این تیم که صرفا از دانش آموزان مدارس استعدادهای درخشان تهران انتخاب شده بود، سه مدال برنز بود.

به گزارش ایسنا، سال بعد (2004) با حمایت سازمان ملی پرورشی استعدادهای درخشان، آزمون المپیاد نجوم در تمامی مدارس تحت پوشش این سازمان در سراسر کشور برگزار شد و تیمی متشکل از پنج دانش آموز انتخاب شد.

این تیم که هر پنج نفرشان دختر بودند در نهمین المپیاد جهانی نجوم در کشور اکراین موفق به کسب یک مدال طلا، دو مدال نقره و دو مدال برنز شدند.

در سال 1384 باشگاه دانش پژوهان جوان با اخذ مجوزهای لازم از سوی شورای‌عالی انقلاب فرهنگی کمیته علمی نجوم را تشکیل و آزمون المپیاد نجوم را در بین دانش آموزان سراسر کشور برگزار کرد.

در این دوره که در کشور چین برگزار شد تیم ملی ایران شامل چهار دانش آموز دختر و سه دانش آموز پسر، مقام چهارم جهان را کسب کرد. ایران علاوه بر حضور مستمر در این المپیاد در مهرماه 1388 (اکتبر 2009) سومین دوره المپیاد جهانی نجوم و اخترفیزیک را با حضور دانش آموزان 20 کشور جهان در تهران میزبانی کرده است.

باشگاه دانش پژوهان جوان

چند سالی است که مسوولیت کمیته‌های ملی المپیادها در رشته‌های مختلف و مدیریت برگزاری مسابقات در داخل کشور و اعزام دانش‌آموزان به المپیادها در وزارت آموزش و پرورش روال مشخصی پیدا کرده و این امور در قالب موسسه‌ای آموزشی، پژوهشی و فرهنگی به نام «باشگاه دانش پژوهان جوان» تعقیب می‌شود.

این باشگاه وابسته به وزارت آموزش و پرورش است و با هدف شناسایی، جذب، پرورش، حمایت و هدایت دانش آموزان و جوانان با استعداد کشور و اعتلای سطح علمی آنان در شهریور 1374 تاسیس شده است.

باشگاه دانش پژوهان جوان از ابتدای سال جاری در ادغام با سازمان ملی پرورش استعدادهای درخشان (سمپاد) در قالب «مرکز ملی پرورش استعدادهای درخشان و دانش پژوهان جوان» در زمینه شناسایی، جذب و پرورش استعدادهای درخشان در سطوح مختلف تحصیلی، پژوهش و تحقیق علمی در زمینه های مربوط به دانش آموزان نخبه و دارای استعداد، برنامه ریزی واجرای طرح شهاب ، جشنواره خوارزمی و المپیادها و ایجاد رقابت سالم علمی دانش آموزان در عرصه های داخلی و بین‌المللی و ارتقای کیفی آن فعالیت می‌کند.

باشگاه علاوه بر برگزاری سالانه مرحله مقدماتی المپیادهای جهانی ریاضی، فیزیک، شیمی، زیست شناسی، کامپیوتر و نجوم، المپیاد ادبی را نیز برای ترغیب دانش آموزان علوم انسانی به فعالیت در حوزه ادبیات فارسی برگزار می‌کند که برگزیدگان این المپیاد ضمن برخورداری از تسهیلات و تشویق‌های برترین‌های سایر المپیادهای علمی در سطح ملی با حمایت فرهنگستان زبان و ادب فارسی برای سفری کوتاه به کشورهای خارجی اعزام می‌شوند.